1989 Πτυχίο του Μαθηματικού Τμήματος της Φυσικομαθηματικής Σχολής, ΕΚΠΑ.

2000 Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης με τίτλο “Πληροφορική Υγείας”, ΕΚΠΑ.

2019 Διδακτορική διατριβή στη Πληροφορική με θέμα: “Ενοποιημένα Κινητά Συστήματα με Επίγνωση Πλαισίου για την Υποστήριξη της Τεκμηριωμένης Ιατρικής και την Παροχή Εξατομικευμένων Υπηρεσιών Υγείας”, Παν Θεσσαλίας, Τμήμα Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική.

Α) Διορισμός με τριετή θητεία (ΦΕΚ 13.11.2006/αριθμ. φ. 406 τεύχ. Γ στο τότε επονομαζόμενο ΤΕΙ Καλαμάτας και στο Τμήμα Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας ως Καθηγητής Εφαρμογών (Λέκτορας) με ειδικότητα Πληροφορική).

B) Μετατροπή της θέσης σε μόνιμη προσωποπαγή (ΦΕΚ 16.05.2012/αριθμ φ. 515 τεύχ. Γ) ως Καθηγητής Εφαρμογών με ειδικότητα Πληροφορική στο ΤΕΙ Καλαμάτας και στο Τμήμα Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας..

Γ) Ένταξη στο διδακτικό προσωπικού του νεοσυσταθέντος Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών (που προέκυψε από την συγχώνευση των Τμημάτων Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας και Τοπικής Αυτοδιοίκησης) του ΤΕΙ Πελοποννήσου (πρώην ΤΕΙ Καλαμάτας) (ΦΕΚ 14.8.2013/αριθ. φ. 2007 τεύχος Β)..

Δ) Μετατροπή θέσης σε Λέκτορα σε μόνιμη θέση στο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου (στο οποίο συγχωνεύθηκε το ΤΕΙ Πελοποννήσου) (ΦΕΚ 1.7.2020 Αριθμ. φ. 2664/ τεύχ. Β και με αριθμ. απόφ. 50 και Διόρθωση στο ΦΕΚ 23.7.2020 αριθ. φ. 3065 τευχ. Β).

Δραστηριότητες (συνοπτικά):

• Υποστήριξη του διδακτικού έργου του Τμήματος ΔΕΟ.

Ενδεικτικά αναφέρονται:

Διδασκαλία μαθημάτων (θεωρία): Πληροφορική Ι, Πληροφορική ΙΙ, Πληρο-φοριακά Συστήματα Διοίκησης, Πληροφορική στην Υγεία, Εφαρμογές Διοίκη-σης και Οικονομίας με Τεχνολογίες Διαδικτύου.

Διδασκαλία μαθημάτων (Εργαστήρια, ασκήσεις πράξης/μαθημάτων εμβάθυνσης): Πληροφορική Ι, Πληροφορική ΙΙ, Βάσεις δεδομένων, Πληροφορική στην Υγεία, Εφαρμογές Διοίκησης και Οικονομίας με Τεχνολογίες Διαδικτύου.

• Παρακολούθηση πτυχιακών εργασιών & πρακτικής άσκησης φοιτητών.

• Υποστήριξη του διοικητικού και λοιπού έργου του Τμήματος ΔΕΟ. Ενδεικτικά (Εκπρόσωπος για τις δημόσιες δράσεις του Τμήματος, Επιτροπή Erasmus και διεθνών σχέσεων για το Τμήμα ΔΕΟ, Συντονίστρια Erasmus για το ΔΕΟ).

2004-2006 Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου - Μόνιμο Διοικητικό Προσωπικό με ειδικότητα ΠΕ Πληροφορικής - Αναλύτρια Προγραμματίστρια

(Αναλυτικά: Ανέλαβε υπηρεσία στις 01.09.2004 διότι με την υπ’ αριθμ. 38192/β2/12/6/2004 (Φ.Ε.Κ. 166/16-07-2004) απόφαση της Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων μετατάχθηκε από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών σε θέση ομοιόβαθμη (ΠΕ Πληροφορικής) στο Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.

Παραίτηση από την θέση λόγω νέου διορισμού στις 6.12.2006 (ΦΕΚ 17.7.2008/αριθμ. φ. 656 τεύχ. Γ).

Παρεχόμενο έργο (συνοπτικά):

o Ανάπτυξη εφαρμογών σε περιβάλλον MySQL, MS ACCESS και Internet.

o Προγραμματισμός με τη χρήση Γλώσσας Προγραμματισμού: Visual Basic.

1991-2004 Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών - Μόνιμο Διοικητικό Προσωπικό με ειδικότητα ΠΕ Πληροφορικής - Αναλύτρια Προγραμματίστρια στο Τμήμα Μηχανοργάνωσης & Δικτύων

(Αναλυτικά: Ανάληψη υπηρεσίας στις 20.06.1991 με την υπ. αριθμόν 1971/22.5.1991 με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου με την ειδικότητα: ΠΕ Αναλυτής/Προγραμματιστής έως τις 06.06.2000 οπότε και μετατράπηκε η σύμβαση σε διορισμό σε μόνιμη οργανική θέση ως ΠΕ Πληροφορικής (ειδικότητας ΠΕ Αναλυτής/Προγραμματιστής) (ΦΕΚ 26.05.2000/αριθ. φ. 132 (τΝΠΔΔ)).

Παρεχόμενο έργο (συνοπτικά):

• Εργασία σε περιβάλλον ανάπτυξης εφαρμογών:DOS, Novell, Ultrix 4.4 (Unix), VAX/VMS, WINDOWS NT, WINDOWS.

• Υποστήριξη μαθηματικών και στατιστικών πακέτων SAS, NAG.

• Ανάπτυξη εφαρμογών σε RDBMS: Ingres, CDS/ISIS, SYBASE SQL Anywhere Studio Version 6.0, MS Access.

• Υλοποίηση διαδικτυακών με εφαρμογή τριπλής ζεύξης αρχιτεκτονικής στο WWW και σύνδεση με βάσεις δεδομένων. Εφαρμογή των HTML, PHP, ASP, Javascript, Dynascript και χρήση Dreamweaver, Front Page.

• Προγραμματισμός με χρήση: Pascal, DBASE III PLUS, CLIPPER 5.01, In-gres/OSL, Ingres /4GL και αντικειμενοστρεφούς προγραμματισμού (Visual C++, Visual Java, Visual Basic).

Στην διατριβή με τίτλο «Ενοποιημένα Κινητά Συστήματα με Επίγνωση Πλαισίου για την Υποστήριξη της Τεκμηριωμένης Ιατρικής στην Παροχή Εξατομικευμένων Υπηρεσιών Υγείας» αρχικά παρουσιάζονται οι βασικές έννοιες και οι μέθοδοι της Τεκμηριωμένης Ιατρικής (ΤΙ) όπως αυτές χρησιμοποιούνται ακολούθως. Περιγράφονται αναλυτικά οι αναδυόμενες τεχνολογίες της πληροφορικής που εξυπηρετούν κυρίως την παροχή εξατομικευμένων τηλε-συμβουλευτικών συστημάτων υγείας, και προτείνεται ένα πρότυπο πλαίσιο σύνθεσης για την αξιολόγηση κυρίως συστημάτων Πληροφορικής Υγείας βάσει Τεκμηρίων (ΠΥΤ) αλλά και ευρύτερα των Τεχνολογιών Πληροφοριών και Επικοινωνιών στην Υγεία (ΤΠΕΥ). Παράλληλα, επιχειρείται η αξιολόγηση των συστημάτων ΠΥΤ μέσω σχετικής συστηματικής ανασκόπησης. Οι πηγές που εξετάζονται σε αυτή την έρευνα περιλαμβάνουν τα πιο γνωστά μητρώα κλινικών δοκιμών και ακαδημαϊκές ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων. Στην συστηματική αυτή ανασκόπηση επίσης παρουσιάζονται αναλυτικά τα οφέλη από τις παρεχόμενες παρεμβάσεις των ΤΠΕΥ, βάσει των αποτελεσμάτων των σχετικών μελετών

Στην συνέχεια, αξιοποιώντας αυτή την γνώση, περιγράφεται ένα πρωτότυπο σύστημα (το vhMentor), το οποίο αποτελεί ένα ειδικό σχήμα οντολογίας και ένα σύστημα πρακτόρων συμβατών με το πρότυπο FIPA. Ειδικότερα το vhMentor σύστημα είναι ένα πρωτότυπο το οποίο στοχεύει αφ’ ενός να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ των συστημάτων παροχής υπηρεσιών υγείας και της κοινότητας παροχής ιατρικής φροντίδας, ενώ αφ’ ετέρου επιτρέπει την ανάμειξη κατανεμημένων υπηρεσιών επόμενης γενιάς στον τομέα της παροχής εξατομικευμένων τηλε-συμβουλευτικών συστημάτων υγείας με την προτυποποίηση και εφαρμογή τεκμηριωμένων πλάνων φροντίδας.

Τέλος η διατριβή ολοκληρώνεται με μια σύνοψη στην οποία παρουσιάζονται οι σύγχρονες ερευνητικές προκλήσεις των περιοχών που ερευνήθηκαν και τα ζητήματα που απαντήθηκαν σε αυτή, ενώ επισημαίνονται παράλληλα τα πεδία που απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση, υποστήριξη και μελλοντική έρευνα με στόχο την ολοκληρωμένη αξιοποίησή της.

Την κύρια έμπνευση για την εφαρμογή του Συστήματος Διαχείρισης Περιεχομένου για την Υγεία των Πολιτών (Content Citizen Health Management System) αποτέλεσε η ανάγκη παροχής ενός καθημερινού, βολικού και εύκολα προσβάσιμου συνεργατικού περιβάλλοντος, που θα έχει τη δυνατότητα να παρέχει υπηρεσίες σε ομάδες πληθυσμού αλλά και σε ατομικό επίπεδο σχετικά με την υγεία και την καλή διαβίωση ενώ απευθύνεται σε υπολογιστικά εγγράμματους πολίτες και παρόχους υπηρεσιών υγείας αλλά και γενικά σε εκείνους που επιθυμούν να χρησιμοποιούν την Τεχνολογία των Πληροφοριών. Το σύστημα βασίζεται στη δημιουργία μιας ειδικής πύλης (portal) η οποία στηρίζεται στη πρακτική της Διαχείρισης Γνώσης (Knowledge Management) και στο Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου (Content Management System). Στόχος του προτεινόμενου έργου είναι να δημιουργήσει ένα σύγχρονο, φθηνό, εν δυνάμει εύκολα διαχειρίσιμο και ελκυστικό στους χρήστες εργαλείο για την υποστήριξη της πρόσβασης σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, μέσω της παρακολούθησης αλλά και της διαβούλευσης με τους πολίτες σε θέματα πρόληψης, διάγνωσης, θεραπείας αλλά και την δυνατότητα ανταλλαγής πληροφοριών και της προαγωγής της συνεργατικής εκπαίδευσης. Επίσης, προωθεί την ανάπτυξη ενός εθελοντικού επαγγελματικού δικτύου στην υγεία σύμφωνα με τις εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές, το οποίο επιτρέπει στους πολίτες να βελτιώσουν την εξατομικευμένη διαχείριση της υγείας τους.

[A02] Christopoulou, Stella C. "A smart citizen healthcare assistant framework." Health and Technology 3, no. 3 (2013): 249-265.

Το άρθρο αυτό παρουσιάζει μια πλατφόρμα για ένα mashup σύστημα που μπορεί να δημιουργηθεί σε έναν διακομιστή, να επεκταθεί σε μια ομάδα αλληλένδετων widgets και να εγκατασταθεί αλλά και να λειτουργεί ως μια παρεχόμενη υπηρεσία μέσω κινητού τηλεφώνου. Ειδικότερα, το σύστημα είναι σε θέση να δημιουργήσει, να εγκαταστήσει και να τελικά να θέσει σε λειτουργία μια ολοκληρωμένη εφαρμογή με πολλές παράλληλες διεργασίες η οποία παρακολουθεί και συγκεντρώνει τα κατάλληλα δεδομένα από διάφορους αισθητήρες που αφορούν στην υγεία του ατόμου που παρακολουθείται και στη συνέχεια τα αποστέλλει στον διακομιστή για περαιτέρω διαχείριση και χρήση. Το ολοκληρωμένο αυτό σύστημα τηλε – παρακολούθησης μπορεί να επεκταθεί, να προσαρμοσθεί κατάλληλα και να χρησιμοποιηθεί από επαγγελματίες και φορείς υγειονομικής περίθαλψης ως ένα έξυπνο εργαλείο στην υποβοήθηση του έργου τους, αντικαθιστώντας υπάρχουσες διαδικασίες ή διευρύνοντας και βελτιώνοντας αυτές. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιείται ως μια «πανταχού παρούσα», εξατομικευμένη υπηρεσία παροχής φροντίδας υγείας στη διευκόλυνση των ευάλωτων ομάδων, σε άτομα που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές και σε ασθενείς που πάσχουν από ανίατες ασθένειες ή είναι μακροχρόνια ασθενείς.

Ο τομέας της υγειονομικής περίθαλψης είναι κρίσιμος για την αποστολή και συνεχίζουν να χρηματοδοτούνται τεράστιες ερευνητικές προσπάθειες για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων. Η διαχείριση υγείας αποτελείται από συγκεκριμένες δραστηριότητες εντατικής συνεργασίας, ενώ η ιατρική γνώση και τα συστήματα κατανέμονται χωρικά και λειτουργικά. Επίσης οι ροές των ιατρικών δεδομένων είναι αναποτελεσματικές για τη δυναμική παράδοση δεδομένων στους ενδιαφερόμενους, ενώ η πολλαπλότητα της ιατρικής περίθαλψης προκύπτει από την ποικιλομορφία και την αυτονομία τους.

Για ένα τέτοιο σύνθετο περιβάλλον προτείνεται την υλοποίηση του vhMentor που στηρίζεται η δημιουργία του σε ένα ολοκληρωμένο οντολογικό σχήμα.

Ο στόχος του προτεινόμενου συστήματος είναι να προτείνει μια λύση βασισμένη σε πράκτορες για να ξεπεραστούν οι ελλείψεις αυτοματοποίησης της παρακολούθησης ιατρικών δεδομένων. Προς αυτόν τον στόχο μελετάμε τη δυνατότητα εφαρμογής και τη χρησιμότητα της τεχνολογίας φορητών πρακτόρων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Επιπλέον, εφαρμόσαμε την ενθυλάκωση σημάτων τηλεπισκόπησης και ιατρικών συσκευών σε ένα σύστημα πληροφοριών υγειονομικής περίθαλψης που υποστηρίζεται από οντολογία.

Το προκύπτον σύστημα ενθαρρύνει τη μελλοντική εφαρμογή υπηρεσιών επόμενης γενιάς (π.χ. λήψη αποφάσεων και λογική) μέσω αυτόνομων - ευφυών πρακτόρων και μηχανισμών συλλογιστικής.

[A04] Kotsilieris, Theodore, Antonia Pavlaki, Stella Christopoulou, and Ioannis Anagnostopoulos. "The impact of social networks on health care." Social Network Analysis and Mining 7, no. 1 (2017): 1-6.

Αυτή η εργασία εξετάζει τους κινδύνους και τα οφέλη που απορρέουν από την εξέλιξη των Υπηρεσιών Κοινωνικής Δικτύωσης (Social Network Services - SNSs) στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Πιο συγκεκριμένα στο άρθρο αυτό, μελετάται ο αντίκτυπος συγκεκριμένων κοινωνικών δικτύων με προσανατολισμό την υγεία, όπως το PatientsLikeMe. Τα κοινωνικά δίκτυα εξελίχθηκαν σε ένα πανταχού παρόν κομμάτι της καθημερινής ζωής και το WEB 2.0 άνοιξε το δρόμο για τη χρήση του Διαδικτύου ως μέθοδος διαδραστικής επικοινωνίας και διαχείρισης πληροφοριών. Οι SNS στον τομέα της υγείας έχουν τη δύναμη να επηρεάσουν την παροχή υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης και τη διαθεσιμότητα των πληροφοριών που παρακολουθούν και υποστηρίζονται από τις αναδυόμενες τεχνολογίες, και ακόμη να συλλέγουν και να ποσοτικοποιούν τα ιατρικά δεδομένα των ασθενών σε πραγματικό χρόνο. Οι SNS υποστηρίζουν πληροφορίες που παρέχονται δημόσια στους ασθενείς, προσφέροντάς τους τη δυνατότητα όχι μόνο να εκπαιδεύονται αλλά να συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την υγεία τους. Από την άλλη πλευρά, οι ενδιαφερόμενοι φορείς της υγειονομικής περίθαλψης έχουν αποκτήσει πρόσβαση σε νέες πληροφορίες που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κόστους, στην πρόοδο της έρευνας και στη βελτίωση του συστήματος της υγειονομικής περίθαλψης. Ωστόσο, εκτός από τα αναμφισβήτητα οφέλη των SNS, εντοπίζονται αρκετοί κίνδυνοι όπως ο κίνδυνος παραβίασης του απορρήτου των ασθενών. Με την ενσωμάτωση του όγκου των δεδομένων που συλλέγονται από ιστότοπους όπως το PatientsLikeMe και άλλες εφαρμογές WEB 2.0, η συνεργασία ασθενή-βιομηχανίας θα μπορούσε να εξασφαλίσει καλύτερα προϊόντα με μικρότερο κόστος. Το Web 3.0 είναι το επόμενο βήμα προς ένα ολοκληρωμένο οικοσύστημα υγειονομικής περίθαλψης και παροχής πολλών μορφών και τύπων υπηρεσιών τηλε-υγείας.

[A05] Christopoulou, Stella C., Theodore Kotsilieris, and Ioannis Anagnostopoulos. "Evidence-based health and clinical informatics: A systematic review on randomized controlled trials." Health and Technology 8, no. 1 (2018): 137-150.

Για την παροχή ιατρικής έρευνας και υπηρεσιών ηλεκτρονικής υγείας, πολλές πλατφόρμες Τεχνολογίας Πληροφοριών στην Υγεία (TΠΥ) συνδυάζονται με τεχνολογίες επικοινωνίας και λογισμικού (π.χ. εφαρμογές για κινητά και Web, ασύρματα δίκτυα αισθητήρων, Διαδίκτυο των πραγμάτων και υπολογιστικό νέφος). Ωστόσο, ένα σημαντικό ερευνητικό ζήτημα είναι εάν και σε ποιο βαθμό αυτές οι τεχνολογίες ενσωματώνονται αποτελεσματικά και αποτελεσματικά στην ιατρική πρακτική. Αντίστοιχα, αυτή η μελέτη ανασκοπεί την πρόσφατη βιβλιογραφία για τα TΠΥ που χρησιμοποιούν Τυχαιοποιημένες Κλινικές Δοκιμές (ΤΚΔ), τα οποία αναγνωρίζονται ως αξιόπιστη λύση από την κοινότητα των ενδιαφερομένων στον τομέα της υγείας. Επιπλέον, εξετάζει τις ερευνητικές προσπάθειες στο πεδίο και αξιολογεί τις σχετικές λειτουργίες.

Η στρατηγική αναζήτησης βιβλιογραφίας βασίστηκε στη λίστα ελέγχου PRISMA 2009 και στη λίστα ελέγχου CONSORT-EHEALTH που είναι δύο τυπικές μεθοδολογίες για συστηματικές ανασκοπήσεις στην ιατρική που είναι βασισμένη σε τεκμήρια και στις Τεχνολογίες Πληροφοριών Υγείας.

Η ανάλυση των μελετών που συμπεριλήφθηκαν πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με το Εργαλείο Αξιολόγησης Κινδύνου Προκατάληψης Cochrane. Οι πηγές που εξετάζονται σε αυτήν την έρευνα περιλαμβάνουν τα πιο κοινά μητρώα κλινικών δοκιμών και ακαδημαϊκές ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων. Οι υπό εξέταση μελέτες διεξήχθησαν από το 2008 έως το 2016 και συγγραφείς έχουν δημοσιεύσει τα αποτελέσματά των ΤΚΔ σε τουλάχιστον ένα άρθρο.

Ως αποτέλεσμα εντοπίσθηκαν 55 άρθρα από 42 διαφορετικά περιοδικά τα οποία εξετάζονται σε αυτήν την ανασκόπηση. Τα οφέλη των παρεμβάσεων που παρασχέθηκαν στο TΠΥ παρουσιάζονται ξεκάθαρα στα αποτελέσματα των σχετικών αυτών μελετών.

Έτσι παρατηρήθηκαν σημαντικές βελτιώσεις στα ευρήματα 31 δοκιμών από τις συνολικά 51 (60,78%) που μελετήθηκαν, συμπεριλαμβανομένων της αποδοχής, της ικανοποίησης, της αξιοπιστίας, της χρησιμότητας, της ασφάλειας, της αποτελεσματικότητας και του οικονομικού οφέλους των TΠΥ. Τα αποτελέσματα αυτής της ανασκόπησης αποκαλύπτουν ότι οι παρεμβάσεις TΠΥ και eHealth επιτυγχάνουν τουλάχιστον εξίσου αξιόπιστα και ασφαλή αποτελέσματα σε σύγκριση με τις συνήθεις μεθόδους υποστήριξης της υγειονομικής περίθαλψης. Έτσι από την μελέτη αυτή εξάγεται το συμπέρασμα ότι παρατηρούνται σημαντικά ενθαρρυντικά θετικά αποτελέσματα σε παρεμβάσεις που χρησιμοποιούν TΠΥ σε πολλούς τομείς της υγειονομικής περίθαλψης.

[A06] Christopoulou, Stella C., Theodore Kotsilieris, and Ioannis Anagnostopoulos. "Assessment of health information technology interventions in evidence-based medicine: a systematic review by adopting a methodological evaluation framework." Healthcare, vol. 6, no. 3, p. 109. MDPI, 2018.

Η εφαρμογή των Τεχνολογιών Πληροφοριών Υγείας (ΤΠΥ) μπορεί να είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για την προώθηση της ιατρικής έρευνας και της παροχής υπηρεσιών υγείας.

Ως συνέχεια της προηγούμενης εργασίας, δηλαδή της [Α05], η μελέτη αυτή στοχεύει (i) αρχικά στο να προσδιορίσει και να επανεξετάσει τις υπερσύγχρονα ΤΠΥ που διευκολύνουν τους στόχους της ιατρικής που βασίζεται σε τεκμήρια και (ii) ακολούθως να προτείνει μια μεθοδολογία για την αξιολόγηση των ΤΠΥ προκειμένου να κατευθύνει τους ερευνητές στη μελέτη τους ώστε οι ΤΚΔ να καταστούν πιο ικανά συγκρίσιμα και επομένως ισχυρότερα εργαλεία στην εξαγωγή γνώσης και την υποστήριξη ιατρικών αποφάσεων.

Η συστηματική ανασκόπηση διενεργήθηκε σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της PRISMA που αφορά συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις.

Πιο αναλυτικά, και όσον αφορά τον στόχο (I) 55 άρθρα πληρούσαν τα κριτήρια συμπερίληψης και αναφέρονται σε 51 Τυχαιοποιημένες Ελεγχόμενες Δοκιμές (ΤEΔ) που δημοσιεύτηκαν μεταξύ 2008 και 2016. Σημαντικές βελτιώσεις στην υγειονομική περίθαλψη μέσω της χρήσης ΤΠΥ παρατηρήθηκαν στα ευρήματα των 31 από τις 51 ΤEΔ (60,8%). Επιβεβαιώθηκε επίσης ότι οι ΤEΔ είναι πολύτιμα εργαλεία για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας, της αποδοχής, της ασφάλειας, της διασφάλισης της ιδιωτικότητας, της καταλληλότητας, της ικανοποίησης, της απόδοσης, της χρησιμότητας και της προσκόλλησης των χρηστών.

Παράλληλα, και όσον αφορά τον στόχο (ii) στο συγκεκριμένο έργο μελετήθηκε και προτείνεται η ενοποίηση της υπάρχουσας γνώσης στο πεδίο σε ένα πρότυπο πλαίσιο σύνθεσης για την αξιολόγηση της τεχνολογίας πληροφοριών υγείας (Synthesis Framework for the Assessment of Health Information Technology (SF/HIT)) προκειμένου να είναι εφικτή και η αντικειμενική, με κοινά κριτήρια, αξιολόγηση και από κοινού χρήση των ΤEΔ μαζί με ΤΠΥ στον τομέα της τεκμηριωμένης φάρμακο.

Συμπερασματικά προκύπτει από την σχετική έρευνα ότι για τη βελτίωση της παροχής υπηρεσιών υγείας, οι ΤEΔ εφαρμόζονται και επιδεικνύουν επισημοποίηση παρέχοντας μετρήσιμα αποτελέσματα. Προς αυτή την κατεύθυνση, προτείνεται το SF/HIT ως ένα πρότυπο πλαίσιο που μπορεί να βοηθήσει τους ερευνητές να πραγματοποιήσουν κατάλληλες αξιολογήσεις, να βγάλουν ορθά συμπεράσματα και να επεκτείνουν και ισχυροποιήσουν τις μελέτες τους.

[A07] Christopoulou, Stella C. "A Wiki Based Management System for Clinical Trials Over Semantic Environment." Trends Telemed E-Health 1, no. 3 (2013): 249-265.

Παρά το αυξανόμενο ενδιαφέρον και τις προκλήσεις που συνδέονται με τη συνεργασία στη διαδικασία ανάπτυξης και προσαρμογής της γνώσης στην ιατρική πρακτική στο διαδίκτυο, υπάρχει έλλειψη εμπειρίας σχετικά με την καλύτερη μέθοδο εφαρμογής και χρήσης της. Αυτό είναι ιδιαίτερα δύσκολο στον τομέα των κλινικών δοκιμών, όπου οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να διαχειρίζονται, να συνεργάζονται και να μοιράζονται μεγάλο όγκο πληροφοριών από διαφορετικές πηγές και να συνεργάζονται για να αποκτήσουν την απαιτούμενη γνώση σε κάθε περίπτωση.

Ο στόχος αυτής της προκαταρκτικής εργασίας είναι να προτείνει μια σημασιολογική και παράλληλα Wiki πλατφόρμα στον Ιστό για τη διαχείριση κλινικών δοκιμών, ως μία αποδεκτή, εφικτή και αποτελεσματική λύση στη διαχείριση της πληροφορίας που περιέχουν ως σημασιολογικά δεδομένα, να μπορεί να είναι συνεργατικά διαχειρίσιμη σ’ ένα wiki περιβάλλον και τελικά να είναι εφικτό να εξαχθεί η γνώση από αυτά.

[A08] Christopoulou, Stella C. "Impacts on Context Aware Systems in Evidence-Based Health Informatics: A Review." In Healthcare, vol. 10, no. 4, p. 685. MDPI, 2022.

Η εφαρμογή του πλαισιογνωστικού υπολογισμού (Context Aware Computing - CAC) είναι ένας αποτελεσματικός, χρήσιμος, εφικτός και αποδεκτός τρόπος για την προώθηση της ιατρικής έρευνας και την παροχή σύγχρονων υπηρεσιών υγείας.

Προς την κατεύθυνση αυτή, η παρούσα ανασκόπηση διεξήχθη σύμφωνα με τις αρχές της ανάπτυξης μιας ανασκόπησης μικτών μεθόδων και εφαρμογή του Πλαισίου Σύνθεσης για την Αξιολόγηση της Τεχνολογίας Πληροφορικής Υγείας για την αξιολόγηση του CAC που εφαρμόζεται στην Πληροφορική Υγείας Βασισμένη σε Τεκμήρια (Evidence-Based Health Informatics - EBHI). Έτσι πραγματοποιήθηκε συστηματική αναζήτηση της βιβλιογραφίας στις βιβλιοθήκες Cochrane, IEEE Xplore, PUBMED, Scopus και στην πλατφόρμα παρουσίασης τω στοιχείων των κλινικών μελετών Clinicaltrials.gov. Η συγγραφέας συμπεριέλαβε τα άρθρα στην ανασκόπηση εάν είχαν εφαρμοστεί στην EBHI και αφορούσαν τις τεχνολογίες CAC.

Έτσι 29 άρθρα πληρούσαν τα κριτήρια συμπερίληψης και αναφέρονται σε 26 δοκιμές που δημοσιεύθηκαν μεταξύ 2011 και 2022. Η συγγραφέας παρατήρησε βελτιώσεις στην παροχή υγειονομικής περίθαλψης χρησιμοποιώντας την EBHI και την εφαρμογή της CAC. Επιβεβαίωσε επίσης ότι τα συστήματα CAC είναι μια πολύτιμη και αξιόπιστη μέθοδος στην παροχή υγειονομικής περίθαλψης. Συμπεράσματα:

Συνοψίζοντας, η μελέτη αυτή διεπίστωσε ότι η χρήση συστημάτων CAC στην υγειονομική περίθαλψη είναι ένας πολλά υποσχόμενος νέος τομέας έρευνας και ανάπτυξης. Η συγγραφέας παρουσίασε ότι η αξιολόγηση των συστημάτων CAC στην EBHI παρουσιάζει θετικές επιπτώσεις στην κατάσταση της υγείας και στη διαχείριση μακροχρόνιων ασθενειών. Αυτές δε οι επιπτώσεις παρουσιάζονται σε αυτό το άρθρο με λεπτομερή, σαφή και αξιόπιστο τρόπο.

[A09] Christopoulou, Stella C. "Machine Learning Tools and Platforms in Clinical Trial Outputs to Support Evidence-Based Health Informatics: A Rapid Review of the Literature." BioMedInformatics 2, no. 3 (2022): 511-527.

Η εφαρμογή εργαλείων μηχανικής μάθησης (ML) (MLT) για την υποστήριξη των αποτελεσμάτων των κλινικών δοκιμών στην πληροφορική υγείας που βασίζεται σε τεκμήρια μπορεί να είναι ένας αποτελεσματικός, χρήσιμος, εφικτός και αποδεκτός τρόπος για την προώθηση της ιατρικής έρευνας και την παροχή ιατρικής ακριβείας.

Σε αυτή τη μελέτη, η συγγραφέας χρησιμοποίησε την προσέγγιση ταχείας ανασκόπησης και τις μεθόδους χιονοστιβάδας. Η ανασκόπηση διεξήχθη στις ακόλουθες βάσεις δεδομένων: PubMed, Scopus, COCHRANE LIBRARY, κλινικό Trials.gov, Semantic Scholar και τις πρώτες έξι σελίδες του Μελετητή Google.

Εντοπίσθηκαν 49 άρθρα που πληρούσαν τα απαιτούμενα κριτήρια και συμπεριλήφθηκαν σε αυτήν την ανασκόπηση. Αντίστοιχα, 32 MLTs και πλατφόρμες εντοπίστηκαν σε αυτή τη μελέτη που εφάρμοσαν την αυτόματη εξαγωγή γνώσης από τα αποτελέσματα κλινικών δοκιμών. Συγκεκριμένα, η μελέτη εντόπισε κατ αρχάς ότι η χρήση των αυτοματοποιημένων εργαλείων είχε ως αποτέλεσμα μέτρια έως ικανοποιητική εξοικονόμηση χρόνου σε σύγκριση με τη χειροκίνητη διαχείριση. Επιπλέον, η αξιολόγηση της απόδοσης, της λειτουργικότητας, της χρηστικότητας, της διεπαφής χρήστη και των απαιτήσεων συστήματος απέδωσε επίσης θετικά αποτελέσματα. Επιπλέον, η αξιολόγηση ορισμένων εργαλείων ως προς την αποδοχή, τη σκοπιμότητα, την ακρίβεια, την αποδοτικότητα, την αποτελεσματικότητα και την αξιοπιστία ήταν επίσης θετική.

Συνοψίζοντας, σ αυτή τη μελέτη διαπιστώνεται ότι ο σχεδιασμός που βασίζεται στην εφαρμογή των αποτελεσμάτων κλινικών δοκιμών με ML τεχνικές είναι μια πολλά υποσχόμενη προσέγγιση για την εφαρμογή των πλέον αξιόπιστων λύσεων. Απαιτούνται ωστόσο μελλοντικές μελέτες για την υιοθέτηση κοινών προτύπων για την αξιολόγηση των MLT και για την κλινική επικύρωση της απόδοσης σε συγκεκριμένους τομείς υγειονομικής περίθαλψης και τεχνικούς τομείς.

[A10] Christopoulou, Stella C. "Towards Automated Meta-Analysis of Clinical Trials: An Overview." BioMedInformatics 3.1 (2023): 115-140.

Στις μέρες μας, πολλές έρευνες ασχολούνται με την εφαρμογή της αυτοματοποιημένης μετα-ανάλυσης κλινικών δοκιμών μέσω κατάλληλων εργαλείων μηχανικής μάθησης για την εξαγωγή των αποτελεσμάτων που μπορούν στη συνέχεια να εφαρμοστούν στην καθημερινή κλινική πράξη.

Σε ακολουθία με τα ανωτέρω, η συγγραφέας πραγματοποίησε μια συστηματική αναζήτηση της βιβλιογραφίας στο PUBMED, στις πρώτες 6 σελίδες του Μελετητή Google και στο Systematic Review Toolbox διαδικτυακό κατάλογο. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε μια δεύτερη αναζήτηση της βιβλιογραφίας στις πρώτες 10 σελίδες του Google Scholar και στο Semantic Google Scholar.

Ως αποτέλεσμα προέκυψαν 38 προσεγγίσεις σε 39 άρθρα που πληρούσαν τα κριτήρια και συμπεριλήφθηκαν σε αυτήν την επισκόπηση. Αυτά τα άρθρα περιγράφουν λεπτομερώς προσεγγίσεις μηχανικής μάθησης, μεθόδους και εργαλεία που έχουν ή μπορούν δυνητικά να εφαρμοστούν στη μετα-ανάλυση των κλινικών δοκιμών. Ωστόσο, ενώ η αυτοματοποίηση των υπολοίπων προσεγγίσεων μιας συστηματικής ανασκόπησης έχουν αναπτυχθεί σημαντικά, η αυτοματοποίηση των μετα-αναλύσεων απέχει ακόμη πολύ από το να μπορεί να υποστηρίξει και να διευκολύνει σημαντικά το έργο των ερευνητών, απαλλάσσοντάς τους από χειρωνακτική, δύσκολη και χρονοβόρα εργασία.

Συνοψίζοντας, η αξιολόγηση των αυτοματοποιημένων αποτελεσμάτων μετα-ανάλυσης παρουσιάζεται σε ορισμένες μελέτες. Οι προσεγγίσεις τους δείχνουν θετικά και πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα.

[Β01] Christopoulou, Stella, Theodore Kotsilieris, and Nikoletta Dimopoulou. "A web tool for an Open and Linked Health Ecosystem." In 2013 E-Health and Bioengineering Conference (EHB), pp. 1-6. IEEE, 2013.

Στην εργασία αυτή προτείνεται ένα Ανοικτό και Συνδεμένο Οικοσύστημα Υγείας (Open and Linked Health Ecosystem), το οποίο υποστηρίζεται από μια έξυπνη πύλη (portal) για την ενίσχυση και βελτίωση ολοκληρωμένης υγειονομικής περίθαλψης. Το σύστημα εφαρμόζει καινοτόμες τεχνολογίες προκειμένου να εξασφαλίσει την διαλειτουργικότητα, τον συντονισμό, την συνεργασία και την συνέργεια μεταξύ των ιατρών, των πολιτών και των φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας. Ειδικότερα, προωθεί την εφαρμογή ενός εξατομικευμένου πλάνου φροντίδας μέσω προκαθορισμένων προτύπων πλάνων και οδηγών παροχής φροντίδας υγείας. Εμπεριέχει on-line δυνατότητες ανάπτυξης, αυτόματης εγκατάστασης, λειτουργίας, συνεργατικής παρακολούθησης, αξιολόγησης και βελτίωσης των προτύπων πλάνων και οδηγών παροχής φροντίδας υγείας. Τα πρότυπα αυτά μοντελοποιούνται στο σύστημα ως ιεραρχικά δομημένες ροές διαδικασιών εφαρμόζοντας τη θεωρία των μεταγράφων (metagraphs) ενώ ακολουθούν την οντολογική προσέγγιση και μπορούν να αποθηκευτούν οπουδήποτε.

[Β02] Christopoulou, Stella, Theodore Kotsilieris, Nikoletta Dimopoulou, and John Papoutsis. "A review of 3D Virtual Worlds in medical and health education." In 2013 E-Health and Bioengineering Conference (EHB), pp. 1-4. IEEE, 2013.

Στη δημοσίευση αυτή γίνεται ανασκόπηση στις σύγχρονες πλατφόρμες των τρισδιάστατων εικονικών κόσμων (3D Virtual Worlds) όπως αυτές υποστηρίζουν την ιατρική πρακτική και την εκπαίδευση στον τομέα της υγείας. Αναπτύσσεται αναλυτικά και μελετάται η έννοια της ηλεκτρονικής μάθησης μέσω των εικονικών κόσμων στην ιατρική εκπαίδευση και την υγειονομική περίθαλψη παρέχοντας στον αναγνώστη μια επισκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας. Επιπλέον, αναλύονται τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των εικονικών κόσμων που εφαρμόζονται στον τομέα της υγείας και επιχειρείται μια συγκριτική αξιολόγηση των πιο δημοφιλών εργαλείων για την ανάπτυξη ων τρισδιάστατων εικονικών κόσμων, ενώ παράλληλα τίθενται και μελετώνται κάποια ανοικτά ερευνητικά ζητήματα στον τομέα αυτό.

[Β03] Christopoulou, Stella, Theodore Kotsilieris, Ioannis Anagnostopoulos, and Vasiliki Dimopoulou. "Service-Oriented Systems and Service Level Agreements applied in Health Information Technologies." In ICODECON Conference, 2015, pp. 204-218, 2015.

Στις μέρες μας, η πλειονότητα της παροχής υγειονομικής περίθαλψης υποστηρίζεται από τις υπηρεσίες της Τεχνολογίας Πληροφορικής και Επικοινωνιών, συμπεριλαμβανομένων του Διαδικτύου, της τεχνολογίας του νέφους, του ηλεκτρονικού εμπορίου, της ηλεκτρονικής υγείας κ.λπ. Ορισμένα αναδυόμενα ζητήματα σχετικά με την εφαρμογή αυτών των τεχνολογιών και υπηρεσιών είναι αφενός η ποιότητά τους, η σιγουριά, η αξιοπιστία και η ασφάλεια. Από την άλλη πλευρά, οι ερευνητικές προσπάθειες επικεντρώνονται επίσης στην κοστολόγησή τους, ώστε να επιτραπεί στους πιθανούς χρήστες να απολαύσουν την συμφωνημένη υπηρεσία.

Αντίστοιχα, ένας οργανισμός υγειονομικής περίθαλψης πρέπει να διερευνήσει πλήρως τους κινδύνους και το κόστος του (λειτουργία, συντήρηση κ.λπ.) και να εφαρμόσει τις κατάλληλες μετρήσεις για να αξιολογήσει τη συμβολή των υπηρεσιών και των εφαρμογών πόρων Τεχνολογίας Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ).

Προς αυτόν τον στόχο σε περιπτώσεις που ένας οργανισμός αναθέτει σε εξωτερικούς πόρους και υπηρεσίες πληροφορικής, ένα χρήσιμο εργαλείο που χρησιμοποιείται ευρέως από τις επιχειρήσεις στο πλαίσιο των συμβάσεων εμπορίας υπηρεσιών τεχνολογίας πληροφοριών είναι η Διαχείριση σε επίπεδο υπηρεσίας και συμφωνία σε επίπεδο εξυπηρέτησης (Service Level Management and Service Level Agreement/SLA). Το SLA είναι μια σύμβαση μεταξύ του χρήστη και του παρόχου της υπηρεσίας. Είναι ένα έγγραφο με νομική ισχύ που αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης σύμβασης που προκύπτει από την ανάθεση και την παροχή υπηρεσιών σε τρίτο συνεργάτη.

Η σύνταξη της SLA και η αποτελεσματική παρακολούθηση των προσφερόμενων υπηρεσιών είναι κρίσιμης οικονομικής σημασίας. Η διαχείριση των SLAs και η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των μετρήσεων που πραγματοποιήθηκαν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής κάθε επιχείρησης που παρέχει τέτοιες υπηρεσίες στο πεδίο αυτό. Επιπλέον, τα εργαλεία λογισμικού που εστιάζουν στην ανάπτυξη, διαχείριση και παρακολούθηση SLA είναι καθιερωμένα.

Η παρούσα δημοσίευση μελετά διεξοδικά τα θέματα των προδιαγραφών συμβολαίου, των γλωσσών, των προτύπων και της μοντελοποίησης της αξιοπιστίας των πόρων για Υπηρεσίες που βασίζονται σε SLA στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και τα αναλύει υπό το πρίσμα της βιβλιογραφίας, της έρευνας και της επιχειρηματικής εφαρμογής και εμπειρίας. Παράλληλα, επιχειρείται μια λεπτομερής έρευνα για συγκεκριμένα χαρακτηριστικά των υφιστάμενων μελετών που αφορούν στη εφαρμογή του SLA και ιδιαίτερα στον τομέα της υγείας. Τέλος, προτείνεται στο άρθρο αυτό η ανάπτυξη ενός Ολοκληρωμένου Οικονομικού Μοντέλου Υγείας για την εφαρμογή του SLA στην αγορά υγείας.

4. ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΣΕ ΒΙΒΛΙΑ

[C01] Christopoulou, Stella C., Theodore Kotsilieris, Ioannis Anagnostopoulos, Christos-Nikolaos Anagnostopoulos, and Phivos Mylonas. "vhMentor: An ontology supported mobile agent system for pervasive health care monitoring." In GeNeDis 2016, pp. 57-65. Springer, Cham, 2017.

Η παροχή υγειονομικής περίθαλψης είναι ένα σύνολο δραστηριοτήτων που απαιτεί τη συνεργασία πολλών ενδιαφερομένων μερών (π.χ. γιατροί, νοσηλευτές, διευθυντές, ασθενείς κ.λπ.). Επιπλέον, η ιατρική γνώση εντοπίζεται με ποικίλους τρόπους και συχνά μοιράζεται χωρίς να υπάρχει μία κεντρική αρχή συντονισμού και εποπτείας, ενώ οι ροές ιατρικών δεδομένων παραμένουν ως επί το πλείστον παθητικές (μη ενεργά ή έμμεσα δεδομένα) όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο τα δεδομένα παρέχονται τόσο στους κλινικούς ιατρούς όσο και στους ασθενείς.

Σε αυτό το άρθρο, προτείνεται η εφαρμογή ενός εικονικού μέντορα υγείας (virtual health Mentor-vhMentor) που συνδυάζει στη δημιουργία και διαχείρισή του ένα οντολογικό σχήμα και ένα σύστημα πρακτόρων που αναπτύχθηκε στο περιβάλλον JADE, ένα ενδιάμεσο λογισμικό για την ανάπτυξη εφαρμογών πρακτόρων το οποίο είναι συμβατό με το πρότυπο FIPA.

Η τεχνολογία πρακτόρων (agent technology) αποδεικνύεται ιδανική για την ανάπτυξη εφαρμογών υγειονομικής περίθαλψης λόγω της κατανεμημένης λειτουργίας της σε συστήματα και πηγές δεδομένων υψηλής ετερογένειας. Οι πράκτορες είναι σε θέση να εκτελούν τα καθήκοντά τους ενεργώντας προληπτικά προκειμένου να βοηθήσουν τα άτομα να ξεπεράσουν τους περιορισμούς που τίθενται κατά την πρόσβαση σε ιατρικά δεδομένα και την εκτέλεση μη αυτόματων διαδικασιών που είναι επιρρεπείς σε σφάλματα. Το vhMentor περιλαμβάνει περαιτέρω ένα περιβάλλον μηχανής κανόνων την Jess προκειμένου να εφαρμόσει τη λογική κανόνων και συμπερασμού. Έτσι, αφενός το vhMentor είναι ένα πρωτότυπο σύστημα που καλύπτει το κενό μεταξύ των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και της κοινότητας παροχής περίθαλψης, ενώ από την άλλη επιτρέπει την ανάμειξη κατανεμημένων υπηρεσιών επόμενης γενιάς στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης.

[C02] Christopoulou, Stella C. "A Context-Aware System to Support Personalized Clinical Pathways Using OWL and SWRL: Digital Healthcare to Anyone Anywhere Anytime." Digital Identity in the New Era of Personalized Medicine, edited by Ingrid Vasiliu-Feltes and Indira Mysore, IGI Global, 2023, pp. 170-205.

Ο τομέας της υγειονομικής περίθαλψης είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία και την ευημερία των πολιτών και γίνονται πολλές ερευνητικές προσπάθειες που στοχεύουν στη στήριξη της υγείας των ανθρώπων και τελικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Ως αποτέλεσμα, υπάρχει μια αυξανόμενη ανάγκη για λύσεις βασισμένες στην τεχνολογία για την υποστήριξη των ανθρώπων στην παροχή υπηρεσιών υγείας. Σε αυτό το κεφάλαιο, παρουσιάζεται σχετική έρευνα που στοχεύει στην ανάπτυξη ενός εννοιολογικού πλαισίου που υποστηρίζει την εξατομικευμένη υγειονομική περίθαλψη με την εφαρμογή του διάχυτου υπολογισμού ο οποίος επιτρέπει την παρακολούθηση της υγείας και της ευημερίας των ασθενών οποτεδήποτε και οπουδήποτε. Έτσι, η συγγραφέας προτείνει τον εικονικό μέντορα υγείας (vhMentor), ένα οντολογικό και βασισμένο σε κανόνες μοντέλο για την αναπαράσταση της γνώσης και την εξαγωγή των απαιτούμενων συμπερασμάτων (πχ διάγνωση, πρόγνωση, θεραπεία, υποδείξεις). Έτσι για παράδειγμα στη περίπτωση που ο vhMentor εντοπίσει κάποιο πρόβλημα υγείας, δύναται να στείλει μια ειδοποίηση στον ασθενή με οδηγίες, ενώ εναλλακτικά μπορούν να ειδοποιηθούν οι φροντιστές για να διερευνήσουν το πρόβλημα και να παράσχουν βοήθεια. Το σύστημα αναμένεται να προσφέρει υποβοηθούμενη διαβίωση σε μακροχρόνια ασθενείς, να βελτιώσει την ποιότητα ζωής τους και να μειώσει το κόστος υγείας και την υπερκόπωση των φροντιστών.

[D01] Bitsani Evgenia, Kapos Panagiotis, Christopoulou Stella C. "Cultural communication in the information and knowledge society: dimensions, challenges and transformations of the communication process between the European cultural organizations of the 21st century. Case study: the communicative planning of the Athens Concert Hall", International Journal of Emerging Research in Management & Technology. (2016) Vol. 5, No. 3, pp.36–46, ISSN: 2278-9359.

Στις μέρες μας στην κοινωνία της πληροφορίας και της γνώσης, ο σχεδιασμός και η εφαρμογή μιας επιτυχημένης πολιτικής σε έναν πολιτιστικό οργανισμό όπως μια αίθουσα συναυλιών συνεχίζει να είναι ένα πολύπλοκο έργο. Η ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών προσεγγίσεων που συνδυάζουν νέες ιδέες και διαδικασίες μέσω της χρήσης σύγχρονων τεχνολογιών αναδεικνύεται ως κεντρικό ζήτημα για την επιτυχή υλοποίηση των στόχων τέτοιων οργανισμών. Στην παρούσα εργασία περιγράφεται αρχικά το θεωρητικό πλαίσιο που εξετάζει την πολιτισμική επικοινωνία στην κοινωνία της πληροφορίας και της γνώσης. Αντίστοιχα, οι πολιτιστικοί οργανισμοί μπορούν να αναδιαμορφώσουν τις επικοινωνιακές τους στρατηγικές ολοκληρώνοντας τους στόχους τους με νέους τρόπους και υπόσχονται να κάνουν την εικόνα των μελλοντικών αιθουσών πιο μοντέρνα, ελκυστική και ικανοποιητική με την υποστήριξη σύγχρονων εργαλείων επικοινωνίας π.χ. Ιστότοποι, e-mail, μηχανές αναζήτησης, με υποστήριξη δυνατοτήτων ηλεκτρονικής ιδιότητας μέλους, eshop, RSS, podcasts, ηλεκτρονικών χορηγιών και δωρεών, με περισσότερες ευκαιρίες εργασίας, με εφαρμογή της εικονικής πραγματικότητας και των κοινωνικών δικτύων κ.λπ. Στη συνέχεια της εργασίας παρουσιάζεται μια λεπτομερής περιγραφή του πλαισίου που χρησιμοποιείται στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών ως μελέτη περίπτωσης εφαρμογής καλών πρακτικών σε σχέση με αυτές τις τεχνολογίες. Έτσι, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών γίνεται μια ουσιαστική οντότητα στο ψηφιακό οικοσύστημα και ανταποκρίνεται ενεργά στις προκλήσεις της εποχής μας και καθίσταται πλέον συγκρίσιμο με παρόμοιους πολιτιστικούς φορείς.